Ц.Баасанжав: Нийслэл Улаанбаатар хотын эрх зүйн байдлын тухай хуулиа шинэчлэн батлуулж, өнөөгийн нөхцөлд нийцүүлж чадсан нь том ололт

    Нийслэлийн тэнд хогтой, энд гэрэлгүй байна гэхээс биш, хийж бүтээж, болгож, болж байгааг харах хүн ховор

    Нийслэл Улаанбаатар хотын 25 дахь дарга,  Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч хэмээх албан тушаалд анхлан томилогдож байсан Цэрэндэмбэрэлийн Баасанжавтай ярилцлаа. Тэрбээр 1992-1996 онд Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч, 1996-2000 онд НИТХ-ын Тэргүүлэгчдийн даргаар ажиллаж, 2000-2004 онд УИХ-ын гишүүнээр сонгогдсон, Нийслэлийн хүндэт иргэн юм. Нийслэл Улаанбаатар хотын 382 жилийн ойн босгон дээр хотын ахмад даргатай хуучилснаа та бүхэндээ хүргэе.

    -Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотын эрх зүйн байдлын тухай хуулийг  27 жилийн дараа шинэчлэн баталсан. Шинэ хууль ирэх 2022 оноос хэрэгжиж эхэлнэ. Хуулийг шинэчлэн баталснаар нийслэлийн хөгжил, дэвшил болоод нийслэлчүүдийн ажил, амьдралд дэвшил авчирна гэсэн хүлээлт байна. Та хэрхэн харж байна вэ?

    -Улиран одсон 27 жилд Улаанбаатар хот ихээхэн өөрчлөгдсөн. Хууль, эрх зүйн хувьд ч шинэчлэхээс аргагүй нөхцөл байдал үүссэн нь мэдээж. Нийслэл Улаанбаатар хотын эрх зүйн байдлын тухай хуулиа шинэчлэн батлуулж, өнөөгийн нөхцөлд нийцүүлж чадсан нь том ололт. УИХ-аар хууль батлуулна гэдэг бол хялбар хэрэг биш. Анхны хуульд Нийслэлийн Засаг дарга  бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч нь Засгийн газрын гишүүн байна гэсэн заалт оруулах гээд дийлээгүй. Хотын дарга Засгийн газрын гишүүн байх нь олон талын ач холбогдолтой. Төрийн яамд нийслэлийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулж байгаа гэдэг утгаараа төр засагт асуудал тавихдаа Хотын даргын саналыг заавал авна. Хоёрдугаарт, хоттой холбоотой шийдвэр гаргахад Ерөнхий сайд болон Хотын дарга тогтоол дээр гарын үсэг зурна. Гуравдугаарт, хоттой холбоотой аливаа асуудлыг УИХ, Засгийн газарт Хотын дарга өөрөө оролцуулж танилцуулна гээд олон талын сайн талтай. Хотын дарга гэдэг бол иргэдийн эрх ашгийн төлөө ажилладаг хүн юм. Эрчим хүчний сайд цахилгаан, дулааны үнээ нэмнэ гэхэд Хотын дарга бол цалин, тэтгэврээ нэмээгүй байхад цахилгаан, дулааны үнийг нэмэх ёсгүй гэж дуугарч байх ёстой хүн. Тийм учраас Засгийн газрын гишүүн байх ёстой юм.

    Баян байлаа гээд хоёр нийслэлтэй улс дэлхийд байхгүй. Цор ганц  хотод нийслэлийн үүргийг үүрүүлэлгүй, нэгээс нөгөөд шилжүүлээд явдаг улс орон ч цөөнгүй. Тиймээс энэ хууль бол зөвхөн Улаанбаатарт хамаатай бус. Нийслэлийн чиг үүргийг хүлээж байгаа хотод л хамаатай. Магадгүй Эрдэнэт хот хэзээ нэгэн цагт нийслэлийн чиг үүргийг гүйцэтгэж болно.  Тэгэхээр Нийслэл Улаанбаатар хотын эрх зүйн байдлын тухай хууль энэ бүхэнд хөрвөн үйлчлэх чадвартай байх ёстой гэдгийг тодотгоё.

    -Хотын ажил, амьдралыг ойлгодог хүн цөөн гэж та яриандаа дурдаж байсан. Одоо ч тийм л байгаа даа.

    -Нийслэл хот бол улсдаа аль нэг аж ахуйн нэгж, үйлдвэрээс хувь илүү оролцоотой байдгийг зориуд хэлмээр байна. Хүн амын тал хувь нь аж төрдөг, үйлдвэр аж ахуйн газар, татвар төлөгчдийн олонх нь байршдаг, 382 жилийн түүхтэй хотыг аль нэг үйлдвэртэй, аж ахуйн нэгж,  компанитай зүйрлэх аргагүй. Манай урдаа барьдаг эдийн засагчдын нэг М.Лувсанчоймбол гуай Улаанбаатар хотын даргаар ажиллаж байхдаа “Энэ хотын даргын ажил чинь асар хүнд юм. Дэргэд нь гурван яамны ажлыг өлхөн хийчих юм байна” гэж хэлж байсан удаатай. Ямар ч яамны ажлын 60-аас дээш хувь нь хоттой холбоотой байдаг. Хамаг сор болсон бүхэн Улаанбаатараас эхтэй гэдгийг л онцолъё.  

    “Өнгөрснийг өнөөдрийн өндөрлөгөөс харж дүгнэх боломжгүй”

    -Та Улаанбаатар хотын 25 дахь дарга. Ардын депутатуудын хурлын гүйцэтгэх захиргааны дарга гэдэг албан тушаалыг Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч болгон өөрчилснөөс хойш томилогдсон анхны даргын хувьд энэхүү албан тушаал, нэршлийн өөрчлөлтийн талаар ярилцвал сонин болов уу?  

    -1992 онд шинэ Үндсэн хууль батлагдаж, орон нутгийн бүтэц, зохион байгуулалтыг өөрчилж, чиг үүргийг салгасан юм. Түүнээс өмнө иргэдийн хурал, захиргаа хоёр нэг, Хотын дарга хурлаа ч хариуцдаг, хотоо ч хариуцдаг байсан. Улаанбаатар хотын Ардын депутатуудын гүйцэтгэх захиргааны дарга гэдэг нэршилтэй байсан. Аймагт ч мөн адил. Шинэ Үндсэн хуулиар хурал, захиргааны чиг үүргийг салгасан. Хурал бол хэвтээ тогтолцоогоор өөрөө удирдах ёсны дагуу үйл ажиллагаа явуулна, Нийслэлийн иргэдийн хурал /НИТХ/ нь дүүргийн Иргэдийн хурал /ДИТХ/-ыг удирдахгүй,  дотоод асуудалд оролцохгүй, шат шатны хурлын байгууллагууд бие дааж ажиллана. НИТХ-ын төлөөлөгчид иргэдээс сонгогддог. Харин хотын захиргаа төрийн чиг үүргийг хэрэгжүүлдэг, НИТХ-аас нэр дэвшүүлсэн Хотын даргыг Ерөнхий сайд батламжилдаг тогтолцоонд шилжсэн. Энэ хоёрын хослол дээр орон нутгийн удирдлага үйл ажиллагаа явуулдаг шинэ тогтолцоо 1992 оноос хэрэгжсэн бөгөөд энэ утгаараа  Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагчийн албан тушаалын хувьд анхдагч нь би байдаг юм.

    -Хууль, эрх зүйн хувьд шинэчлэл өөрчлөлтийн эхэнд, нийгэм, эдийн засгийн хувьд шилжилтийн цаг үед та Хотын даргаар томилогдон ажиллажээ. Монгол Улс төвлөрсөн төлөвлөгөөт нийгмээс зах зээлийн эдийн засагт шилжиж байсан тухайн цаг үед хотыг удирдахад тулгамдсан асуудал юу байв. Хот хэдий хэрийн  хүн амтай байсан бол?

    -Тухайн үед Улаанбаатар хот 700 мянга орчим хүн амтай байсан. Улаанбаатар хотын худалдаа, нийтийн хоол, барилгын салбарыг бүрэн хувьчилсан, улсын үйлдвэрийн газрууд хувьчлалаас болж тарж бутарчихсан хүндхэн үе байлаа.  Аж үйлдвэрийн комбинат л гэхэд 10 мянга гаруй ажилтантай, эх орондоо эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг, 24 цагаар ажилладаг маш том үйлдвэр байсан. Гэтэл хувьчлагдаад тарсан. Зах зээлийн эдийн засгийн эхлэл суурь тавигдаж, хувийн хэвшил дөнгөж үүсээд, бэхжиж амжаагүй байсан үе. Хамгийн тулгамдсан асуудал бол хүнсний барааны хомсдол. Дэлгүүрийн лангуунд хөх давс, гоймон хоёроос өөр юмгүй, картын барааны үе гэж хүмүүс ярьдаг. Тэр бол үнэн. Хүн амын хүнсний гол нэрийн барааг  талоноор олгодог тийм л үе байлаа. Тэрхүү бэрхшээлээс гарах үүднээс Улаанбаатар хотод анх хүнсний захуудыг бий болгосон. Найман зах нээсэн нь хүнсний барааны нэр төрлийг олшруулж, үнийг тогтворжуулах ач холбогдолтойн дээр ажилгүй болсон олон хүнийг ажлын байртай болгосон. Хүнс, барааны дэлгүүрүүд хувьчлагдангуут хувь хүмүүс хорогдол ихтэй хүнсний барааг худалдаалахаас цааргалж эхэлсэн. Тиймээс бид өргөн хэрэглээний найман нэрийн дэлгүүр гэгчийг санаачилж, өдөр тутам заавал худалдах хүнсийг зүйлчлэн зааж, тэдгээрийг зарж буй тохиолдолд зөвшөөрөл өгөхөөр тогтсон юм. Энэ шаардлагын дагуу анх найман нэрийн дэлгүүр нээгдсэн хэрэг.

    -Зах, дэлгүүр төдийгүй Түргэн үйлчилгээний цэг /ТҮЦ/ ч тэр үед нээгдсэн санагдана?

    -Тухайн үед хүмүүс гар дээрээс наймаа хийдэг байлаа. Ялангуяа хүнсний барааг гар дээрээс худалдаалах нь иргэдийн эрүүл мэндэд сөрөг нөлөө ихтэй. Бүр болиулах гэхээр хэсэг хүмүүс ч атугай амьжиргаагаа залгуулах шаардлагатай тулгарсан. Тийм учраас зарим газарт ТҮЦ байгуулсан. ТҮЦ байгуулснаар эрүүл ахуйн шаардлага хангахгүй бүтээгдэхүүн зарлаа гэхэд хариуцлага тооцох эзэнтэй болж байгаа юм. Хүмүүсийн эдийн засгийн боломж, бололцоо ТҮЦ байгуулах хэмжээнд л байсан даа. Үүнээс үүдэн хэлэхэд, өнгөрсөн үеийг ярих, дүгнэхдээ гурван зүйлд анхаарах ёстой. Өнгөрснийг өнөөдрийн өндөрлөгөөс харж дүгнэх боломжгүй. Тиймээс нэгдүгээрт, нийтийн чиг хандлага ямар байв, хоёрдугаарт, нийгмийн гишүүд ард иргэдийн  хүсэл эрмэлзэл, сонирхол юу руу чиглэж байв, гуравдугаарт, тэр үед үйлчилж байсан хууль нь ямар байв гэдгийг харж, өнгөрснөө үнэлж, дүгнэх хэрэгтэй. Эс тэгвээс учир дутагдалтай.

    -Нийслэл хотын нийтийн тээврийн асуудал тухайн үед ч хүндхэн байсан гэдэг.

    -Тэгэлгүй яах вэ. Нийтийн тээвэр хувьчлагдчихсан. Чех Улсаас оруулж ирсэн гурван хаалгатай улаан алаг карасо автобуснууд хуучирсан, парк шинэчлэх шаардлагатай байсан. Хувьдаа машинтай хүн маш ховор учир Улаанбаатар хотын иргэд нийтийн тээврээр л зорчдог байлаа. Өдөрт 200-300 мянган хүн автобусаар зорчдог байв. Тиймээс Япон, Солонгос Улсаас автобус оруулж ирж парк шинэчилж байсан. Шинэ автобус оруулж ирэх гэж их зам туулсан, зарим хэвлэлд шүүмжлүүлсэн. Тухайн үед ажиллаж байсан хотын удирдлагууд, ажилтан,  албан хаагчид бол ард түмэн, улс орныхоо төлөө ар гэрээ зөнд нь хаячихаад зүтгэдэг тийм л хүмүүс байсан даа. Бидний хүмүүжил ч тийм л байлаа.

    -Хотын эдийн засаг ямархуу байсан бол?

    -Маш тодорхой шүү дээ. Төсөв мөнгө одоогийнхтой бол зүйрлэх юм биш. Зээл, тусламж ч элбэг биш. Дээрээс нь зээлээс эмээдэг байв шүү дээ. Би одоо ч зээлийг сайшаадаггүй. Хот жоохон хөрөнгө мөнгө олохоор Сангийн яам төвлөрүүлээд авчихдаг. Тэгсэн хэрнээ хот гэрэлгүй байна, хогтой байна гээд шүүмжлэх нь их. Бүгдийг хот руу нялзааж ярьдаг байлаа.

    Хангарди бол Богд уулын шүтээн учир Улаанбаатар хотын сүлд болгосон

              -Нийслэл хотын түүхийг 1639 оноос буюу үндэс угсаанаас нь хөөн тэмдэглэх шийдвэрийг та санаачилж байжээ. Ингэж шийдэх болсны учир юу вэ?

    -1924 онд анхдугаар Үндсэн хууль баталж, нийслэл хотыг Улаанбаатар гэж нэрлэсэн үеэс хотын түүхийг тэмдэглэж байсан. 1994 онд хот байгуулагдсаны 70 жилийн ой тохиох байв. Тэрхүү ойн өмнө нийслэл хотын түүхийг тэртээх 1639 онд байгуулагдсан үеэс түүчээлэн тоолох ёстой гэсэн саналыг дэвшүүлж батлуулан, нийслэлийн 355 жилийн ойг анх тэмдэглэж байсан юм. Учир нь Улаанбаатар бол Нийслэл хүрээг өөрчилж шинэчлэн өгсөн нэр. Нэр өөрчлөгдөх бүрд түүх өөрчлөгдөх учиргүй гэж үзсэн юм л даа. Тэгээд хотын захиргааныхан маань хотынхоо уг түүхийг судалсан. Судлаад үзэхээр нийслэл хот анх 1639 онд Өргөө нэртэйгээр шаваа тавьсан. Өргөө хот маань нэрээ хэд хэдэн удаа сольж, бууриа ч хэд сэлгэж. Өргөө, Номын хүрээ, Их хүрээ, Нийслэл хүрээ, Улаанбаатар гэж таван удаа нэрээ сольсон байна.  Тиймээс анх байгуулагдсан үеэс түүхээ тоолъё гэдэг санаачилга гаргаж, нийслэл хот анх үүсэн байгуулагдсаны 355 жилийн ойг тэмдэглэх саналыг Засгийн газарт гаргаж, батлуулан тэмдэглэсэн. Хүнээр бол  Хөвсгөлд төрсөн хүн Архангай, Өвөрхангайд нүүж суурьших бүрээр нас болоод уугуул нутгаа тоолдоггүй, Хөвсгөлийн уугуул тэдэн настай хүн л гэдэг биз дээ. Үүнтэй адилтгасан хэрэг. Ой тэмдэглэнэ гэдэг бол баяр ёслол гэхээсээ илүү гадаад, дотоодод хотынхоо нэр хүндийг өсгөх, ажил амьдралыг ойлгуулах, бүтээн байгуулалтад хотын иргэдийг дуудах зорилготой байх юм.

    -Нийслэл хотын түүхийг анх байгуулагдсан үеэс бататгаад зогсоогүй та нийслэлийн хилийн цэсийг шинэчлэн тогтоож,  хотын сүлд, сүлдэт туг бий болгож, нийслэлийн өдрийг товлож байжээ.

    -Яг анхны санаа бол Дэлхийн нийслэл хотуудын дарга нарын уулзалтаас төрсөн. Энэхүү  уулзалтад би гурван удаа оролцсон байдаг юм. Уулзалт бүр дээр  дэлхийн нийслэл хотуудын танилцуулгаар ном бэлтгэн тараадаг. Уг номд нийслэл хотууд урт удаан түүхтэй байхын дээр хотынхоо нутаг дэвсгэрийн зургийг, туг, сүлдээ тавьж, Хотын дарга нар нь хүзүүндээ гэрэгэ зүүчихсэн сүртэй зураг нийтлүүлснээс санаа авсан юм. Тэгээд юун түрүүн хуультай болгохыг зорьсон. 355 жилийн ойгоо тэмдэглэж буй нийслэл хот Үндсэн хуульд заасанчлан хуультай байх ёстой гэж үзээд, УИХ-д Нийслэлийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийг өргөн барьсан. Уг хуулийг өргөн барихдаа нийслэлийнхээ нутаг дэвсгэрийг баталгаажуулсан онцлогтой. Ингэхдээ Төв аймгийн нутагт байсан Зөвлөлтийн цэргийн ангийн байршиж байсан нутаг, одоогийн Жаргалант буюу Партизаны сангийн аж ахуйн нутаг зэрэг алсын дүүргийн нутгийг Улаанбаатар хотын нутагт тооцуулан авч батлуулсан юм шүү дээ. Тухайн үедээ маш их эсэргүүцэлтэй тулгарч байсан даа. Уг нь би өөрөө Төв аймгийн хүн шүү дээ. Гэсэн хэдий ч Налайх, Багануур, Багахангай зэрэг алсын дүүргийн иргэд нь Улаанбаатарынх, газар нутаг нь Төв аймгийнх байж болохгүй,  Үндсэн хуулийн зөрчил байна гэж зүтгэсээр газар нутгийг тэлж чадсан. Нөгөөтээгүүр, Налайх, Багануур, Багахангай зэрэг алсын дүүргийн хувьд дагуул хот, тосгон гэвэл нь нутаг дэвсгэртэй байх боломжгүй, дүүрэг бол засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж учир өөрийн гэсэн газар нутагтай байх боломж бүрдсэн гэсэн үг. Багануурыг хот болгожээ гэхэд нутаг дэвсгэр дэх хот болохоос өөрийн гэсэн нутаг дэвсгэргүй үлдэх байсан. Хоёрдугаарт, дүүрэг гэснээр нутгийн захиргааны байгууллага буюу ДИТХ-тай байгаа юм.

    -Хангардийг хотын сүлд болгосон нь ямар учиртай вэ. Могой атгачихсан, догшин дүртэй домгийн шувууг сүлд болгосон нь буруу гэж шүүмжлэх нь бий. Утга бэлгэдэл талаас нь тайлбарлаж өгнө үү?

    -Биднийг сүлд болгон дээдлэхээс ч өмнө 1950 онд Бямбын Ринчен гуай “Үнэн” сонинд нийслэл Улаанбаатар хотын сүлд бол Хангарди гэж бичсэн нь бий. Богд уулын шүтээн нь Хангарди төдийгүй дээрээс нь харвал Хангардийн дүрстэй гэдэг юм билээ. Дээр нь нийслэлийн төв хэвлэл Улаанбаатар сонины лого нь Хангардийн дүрстэй байдаг байсан. Энэ бүхнээс үүдэн Хангардийг сүлд болгон дээдэлсэн. Хувь хүнийхээ хувьд би дуртай байгаагүй. Яагаад гэвэл, аливаа хотын сүлд агуулга сайтай, хийж хэвлэхэд хялбар байх ёстой гэж үзэж байсан. Гэвч НИТХ-аар хэлэлцэж баталсан. Зургийг зураач Р.Лхамсүрэн зурсан юм. Анхны зургаар соёмбо тэмдэг хангардийн гэдсэн дээрээ, сарвуун дахь могой нь амандаа зуулттай байсан. НИТХ-ын төлөөлөгчид соёмбыг магнайд нь байршуулж, могойг сарвуунд нь байлгая гээд хотынхоо түлхүүр, бадамлянхуа цэцэг хоёрыг гарт нь атгуулж, хүзүүн дэх эрхийг бэлгэдлийн тоо бүхий 13 ширхэгтэй байхаар баталсан. Хотынхоо сүлд, тугийг Нийслэлийн эрх зүйн байдлын тухай хуульдаа оруулж баталгаажуулснаар өнөөг хүртэл уламжлагдан ирсэн юм.

    -Нийслэлийн хүндэт иргэн  гэдэг хүндтэй  цолыг та санаачилсан. Сансрын нисгэгч Ж.Гүррагчаа, В.Жанибеков нараас эхлээд отгон шагналыг Олимпын аварга Э.Содномпилжээ хүртжээ.  Нийтдээ 21 хүнд  өгөөд буй энэхүү шагналын нэгийг 2011 онд танд өгсөн байдаг?

    -Нийслэл хотын хөгжил, бүтээн байгуулалтад хүндтэй гавьяа байгуулж, олон жил үр бүтээлтэй ажилласан хүн Нийслэлийн хүндэт иргэн болно гэж Нийслэлийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд заасан байгаа. Зарим хүн Нийслэлийн хүндэт тэмдэгтэй андуурдаг тал бий. Хүндэт иргэн бол том шагнал. Нийслэл хотын ажил, амьдралыг ойлгодог хүн цөөн. Тэнд хогтой, энд гэрэлгүй байна гэхээс биш, хийж бүтээж, болгож, болж байгааг харах нь ховор. Бүтээгээд өгснийг эзний ёсоор эзэмшдэггүй. Дээрээс нь нийслэлийн бүтээн байгуулалтад ажиллаж буй хүмүүс үнэлэгддэггүй. Яам, газрууд, хөдөө орон нутаг, аймаг, суманд ажиллаж буй хүмүүс төрийн одон шагнал хүртэх нь олон. Хотын хог шороотой ноцолдсон хүмүүс хоцорч үлдээд байдаг. Ганц жишээ дурдъя. Нийслэл хотын 355  жилийн ойгоор хотын харьяа газар, алба агентлагуудаас ердөө наймхан хүн л төрийн одон медалиар шагнуулж байсан гээд бод доо. Тиймээс хотын төлөө зүтгэж буй хүмүүстээ урам өгье гэж бодсон хэрэг. Би өөрөө 2011 онд 11 дэх Нийслэлийн хүндэт иргэн болсон. Нийслэл хотын хөгжлийн төлөө 30-аад жил зүтгэсэн хүний хувьд баярлаж  байлаа. Нийслэлийн хүндэт иргэн шагналын эхний хоёрыг нь Улаанбаатар хотын даргаар үр бүтээлтэй 12 жил ажилласан С.Мөнхжаргал, хотын хөгжлийн төлөө 21 жил зүтгэл гарган ажиллаж, Улаанбаатар хотын гурван удаагийн ерөнхий төлөвлөгөөг  зохиосон, нийслэлийн МАХН-ын хорооны дарга  Б.Алтангэрэл нарыг шагнаж байсан юм. Түүнчлэн ам нээсэн дээрээ хэлэхэд, олимп, тивд нэрээ гаргасан баахан тамирчид,  хөгжмийн зохиолчдыг Нийслэлийн хүндэт иргэн болгосон нь хуульдаа бол нийцэхгүй л байгаа юм. Хуульд зааснаар нийслэл хотын бүтээн байгуулалтад оролцсон, хотын төлөө зүтгэсэн хүнд очих ёстой. Үүнийг цаашид анхаарах л ёстой юм. Аливаа шагналыг өгөхгүй хүнд өгснөөс нэр хүнд нь буурч, ач холбогдол алдагддаг тал бий шүү.  

                                                                                                                                                                                                         М.Сура

     

Сэтгэгдлүүд : 138

  • Bydssdj

    stromectol how to take http://iverstrom24.com/

  • Bydssdj

    stromectol how to take https://iverstrom24.online/

  • Bydssdj

    what does stromectol treat http://iverstrom24.com/

  • Bydssdj

    stromectol ivermectin dosage http://iverstrom24.com/

  • Bydssdj

    stromectol how to take https://iverstrom24.com/

  • Bydssdj

    scabies stromectol dosage https://iverstrom24.online/

  • Bydssdj

    how to take stromectol 3 mg http://iverstrom24.com/

  • Bydssdj

    dose for stromectol http://iverstrom24.com/

  • Bydssdj

    is there a skin reaction to stromectol http://iverstrom24.com/

  • Bydssdj

    stromectol how to take http://iverstrom24.com/

  • Bysdjdsh

    scabies stromectol dosage https://iverstrom24.online/

  • Nyusjdh

    drug viagra http://viasild24.online/

  • Viagrayh

    how many sildenafil 20mg can i take http://viasild24.com/

  • Viagrayh

    how to increase viagra effectiveness https://viasild24.online/

  • Viagrayh

    how to take viagra for maximum effect http://viasild24.online/

  • Viagrayh

    does sildenafil 20 mg work http://viasild24.online/

  • Viagrayh

    how to take sildenafil 20 mg http://viasild24.online/

  • Viagrayh

    how to take viagra for maximum effect http://viasild24.com/

  • Viagrayh

    how to take viagra for maximum effect http://viasild24.online/

  • Viagrayh

    sildenafil 20 mg tablet uses https://viasild24.com/

  • Viagrayh

    how to increase viagra effectiveness https://viasild24.online/

  • Viagrayh

    sildenafil 20 mg tablet uses http://viasild24.com/

  • DrugSild

    best time to take viagra http://viasild24.com/

  • Busdkd

    cialis risks and side effects https://ciatad24.online

  • Busdkd

    cialis dosage recommendations http://ciatad24.com/

  • Busdkd

    cialis side effects dangers https://ciatad24.com/

  • Busdkd

    side effects of cialis 5mg https://ciatad24.com/

  • Busdkd

    cialis risks and side effects http://ciatad24.com/

  • Busdkd

    20mg cialis side effects https://ciatad24.online

  • Busdkd

    normal dosage of cialis https://ciatad24.com/

  • Nyshdjsg

    cialis medication https://ciatad24.com/

  • Busdkd

    cialis dosage recommendations frequency http://ciatad24.online/

  • Miusjdk

    stromectol ivermectin drug https://iverstrom24.online/

  • Mioliksk

    drug viagra <a href=" https://viasild24.online/ ">best time to take viagra</a> does sildenafil 20 mg work

  • Mioliksk

    sildenafil citrate tablets 100 mg <a href=" http://viasild24.com/ ">how to take viagra for maximum effect</a> drug viagra

  • Mioliksk

    how many sildenafil 20mg can i take <a href=" http://viasild24.online/ ">sildenafil 20 mg tablet</a> how to increase viagra effectiveness

  • Mioliksk

    how to take viagra for maximum effect <a href=" https://viasild24.com/ ">sildenafil 20 mg tablet</a> viagra pills

  • Miolosik

    standard dose of cialis <a href=" http://ciatad24.com/ ">cialis dosage recommendations frequency</a> standard dose of cialis

  • bvgsyddmv

    TOEGYZ <a href="http://ffzzgyvkltyo.com/">ffzzgyvkltyo</a>, [url=http://ocxzchlathqj.com/]ocxzchlathqj[/url], [link=http://ytzutuepcmgw.com/]ytzutuepcmgw[/link], http://itgglqdyqrlb.com/

  • eiavojcx

    spY3Ai <a href="http://weuujgrbhxqz.com/">weuujgrbhxqz</a>, [url=http://ktrtfnsmnnqw.com/]ktrtfnsmnnqw[/url], [link=http://rnaktmmxmkfb.com/]rnaktmmxmkfb[/link], http://mlhpyzbwrewp.com/

  • wvadhig

    Xk26EE <a href="http://ckbyeimccsbb.com/">ckbyeimccsbb</a>, [url=http://fxhxmqcpwlip.com/]fxhxmqcpwlip[/url], [link=http://anulqnugnhoo.com/]anulqnugnhoo[/link], http://kadiythxjmhx.com/

  • ccgtjoftj

    HYDTE7 <a href="http://uickzrastapo.com/">uickzrastapo</a>, [url=http://znzlmslaolzy.com/]znzlmslaolzy[/url], [link=http://mlpmuatmqrff.com/]mlpmuatmqrff[/link], http://xqvztkcwajfv.com/

  • skbivjym

    hr6SWp <a href="http://fcnfcmcvxger.com/">fcnfcmcvxger</a>, [url=http://gphcguoixjtt.com/]gphcguoixjtt[/url], [link=http://joettzjanzrc.com/]joettzjanzrc[/link], http://cozsbbmlvavk.com/

  • Nuoskfjs

    cost of plaquenil in mexico https://plaquenils.com plaquenil medicine

  • Nuoskfjs

    plaquenil 0 2g https://plaquenils.com hydroxychloroquine 90 mg

  • Nuoskfjs

    hydroxychloroquine 200mg tablets https://plaquenils.com hydroxychloroquine 800mg

  • ynhqkt

    AjOk9V <a href="http://pvlglabgydhc.com/">pvlglabgydhc</a>, [url=http://vjdlztnupnfz.com/]vjdlztnupnfz[/url], [link=http://lwxqrcpzybfy.com/]lwxqrcpzybfy[/link], http://guchmyroddfn.com/

  • Nuoskfjs

    plaquenil 500 mg https://plaquenils.com plaquenil eye exam

  • Nuoskfjs

    plaquenil weight loss https://plaquenils.com plaquenil 100mg tablets

  • Nuoskfjs

    plaquenil 2 mg https://plaquenils.com plaquenil price uk

  • Nuoskfjs

    plaquenil 100 mg tablets https://plaquenils.com how much is generic plaquenil

  • Nuoskfjs

    hydroxychloroquine 700mg https://plaquenils.com where can i buy plaquenil

  • Buslsdj

    ivermectin otc https://stromectols.com ivermectin 500mg

  • mxliibebccb

    es5mMi <a href="http://wragjscdyxuo.com/">wragjscdyxuo</a>, [url=http://bfkzmvslbsmt.com/]bfkzmvslbsmt[/url], [link=http://pnguvfwgzckd.com/]pnguvfwgzckd[/link], http://toqjhyuunpgu.com/

  • Buksdldj

    covid treatment baricitinib https://baricitinibrx.com where to buy baricitinib

  • Busdlsfj

    best place to buy careprost https://bimatoprostrx.com best place to buy careprost

  • Bydsjdsk

    ivermectin 1 https://stromectols.com ivermectin canada

  • Busdlsfj

    bimatoprost https://bimatoprostrx.com buy careprost in the usa free shipping

  • wqkqkty

    nFXHgl <a href="http://jcagfpovittw.com/">jcagfpovittw</a>, [url=http://zlnrxznpwctt.com/]zlnrxznpwctt[/url], [link=http://igzzbnfrqqjq.com/]igzzbnfrqqjq[/link], http://knnobbrlamvc.com/

  • Bydsjdsk

    ivermectin coronavirus https://stromectols.com ivermectin 12

  • Bydsjdsk

    ivermectin pills canada https://stromectols.com stromectol 6 mg tablet

  • Busdlsfj

    careprost for sale https://bimatoprostrx.com careprost bimatoprost for sale

  • Bydsjdsk

    ivermectin buy online https://stromectols.com stromectol without prescription

  • Busdlsfj

    bimatoprost buy https://bimatoprostrx.com careprost bimatoprost for sale

  • Bydsjdsk

    ivermectin online https://stromectols.com stromectol price in india

  • Bydsjdsk

    stromectol in canada https://stromectols.com ivermectin usa price

  • Busdlsfj

    careprost for sale https://bimatoprostrx.com careprost bimatoprost ophthalmic best price

  • Bydsjdsk

    ivermectin cream 5% https://stromectols.com stromectol 3mg

  • Bydsjdsk

    stromectol 6 mg tablet https://stromectols.com buy ivermectin nz

  • Busdlsfj

    careprost for sale https://bimatoprostrx.com careprost bimatoprost ophthalmic best price

  • Bydsjdsk

    ivermectin 1 topical cream https://stromectols.com cost of ivermectin pill

  • Bydsjdsk

    ivermectin cream uk https://stromectols.com ivermectin 3mg tablets

  • Busdlsfj

    careprost for sale https://bimatoprostrx.com best place to buy careprost

  • Busdlsfj

    careprost bimatoprost for sale https://bimatoprostrx.com bimatoprost

  • Hksfnjkh

    bimatoprost buy https://bimatoprostrx.com best place to buy careprost

  • Nuiskdoik

    buy plaquenil cheap https://plaquenils.com buy plaquenil 100mg

  • Hksdksdfh

    baricitinib eua fact sheet https://baricitinibrx.com barilup

  • Hksdksdfh

    buy baricitinib https://baricitinibrx.com baricitinib coronavirus

  • Hksdksdfh

    baricitinib https://baricitinibrx.com barinat

  • Hksdksdfh

    barikind https://baricitinibrx.com barinat

  • Hksdksdfh

    buy baricitinib https://baricitinibrx.com baricitinib price

  • Hksdksdfh

    baricitinib coronavirus https://baricitinibrx.com baricitinib price

  • Hksdksdfh

    baricitinib eua fact sheet https://baricitinibrx.com barinat

  • Hksdksdfh

    baricitinib coronavirus https://baricitinibrx.com baricitinib

  • Hksdksdfh

    covid treatment baricitinib https://baricitinibrx.com baricitinib

  • Hksdksdfh

    covid treatment baricitinib https://baricitinibrx.com barilup

  • Stromectol

    stromectol south africa https://stromectolr.com where to buy stromectol

  • Stromectol

    ivermectin lice https://stromectolr.com ivermectin 500ml

  • Stromectol

    ivermectin coronavirus https://stromectolr.com stromectol over the counter

  • Stromectol

    how much is ivermectin https://stromectolr.com stromectol order online

  • Stromectol

    ivermectin 4 tablets price https://stromectolr.com ivermectin 200mg

  • Stromectol

    stromectol pill https://stromectolr.com ivermectin gel

  • Stromectol

    buy ivermectin canada https://stromectolr.com ivermectin new zealand

  • Stromectol

    stromectol canada https://stromectolr.com ivermectin cost uk

  • Stromectol

    ivermectin 3mg tablets price https://stromectolr.com cost of stromectol medication

  • Stromectol

    stromectol price in india https://stromectolr.com ivermectin 1mg

  • Nisdksdl

    ivermectin lotion https://stromectolr.com ivermectin where to buy for humans

  • Niuoslfd

    stromectol 3 mg dosage <a href=" https://stromectolr.com ">stromectol tablets uk</a> - ivermectin uk buy liquid ivermectin https://stromectolr.com price of ivermectin

  • Niuoslfd

    ivermectin <a href=" https://stromectolr.com ">stromectol drug</a> - ivermectin 50 buy ivermectin https://stromectolr.com stromectol medication

  • Niuoslfd

    stromectol online pharmacy <a href=" https://stromectolr.com ">ivermectin generic name</a> - where to buy stromectol online stromectol where to buy https://stromectolr.com buy stromectol online

  • Niuoslfd

    ivermectin cost <a href=" https://stromectolr.com ">stromectol ivermectin buy</a> - ivermectin drug buy stromectol pills https://stromectolr.com stromectol online canada

  • Niuoslfd

    stromectol buy <a href=" https://stromectolr.com ">ivermectin uk</a> - ivermectin pills human stromectol generic https://stromectolr.com ivermectin iv

  • Niuoslfd

    ivermectin pills <a href=" https://stromectolr.com ">ivermectin ebay</a> - ivermectin lotion where to buy ivermectin pills https://stromectolr.com order stromectol

  • Niuoslfd

    ivermectin rx <a href=" https://stromectolr.com ">ivermectin 6 mg tablets</a> - stromectol ivermectin tablets ivermectin syrup https://stromectolr.com stromectol where to buy

  • Buyjsjdk

    buy stromectol canada - <a href=" https://stromectolh.com ">stromectol liquid</a> ivermectin australia generic ivermectin cream https://stromectolh.com ivermectin 250ml

  • Buyjsjdk

    buy stromectol - <a href=" https://stromectolh.com ">ivermectin cost uk</a> ivermectin pill cost stromectol covid https://stromectolh.com ivermectin 2ml

  • Niusdkfj

    cost of ivermectin medicine - <a href=" https://stromectolh.com ">ivermectin rx</a> stromectol tab price ivermectin price uk https://stromectolh.com ivermectin cream 5%

  • Niuodlf

    ivermectin cream cost - <a href=" https://stromectolh.com ">ivermectin australia</a> ivermectin 2ml ivermectin 3mg https://stromectolh.com stromectol in canada

  • Niuodlf

    stromectol 3 mg tablets price - <a href=" https://stromectolh.com ">buy ivermectin nz</a> purchase oral ivermectin stromectol 6 mg dosage https://stromectolh.com cost of ivermectin

  • Buiolisuj

    stromectol 3 mg dosage <a href=" https://stromectolh.com ">stromectol tablets uk</a> ivermectin drug ivermectin lotion cost https://stromectolh.com ivermectin oral 0 8

  • Biisdlsfj

    cost of ivermectin <a href=" https://stromectolh.com ">ivermectin australia</a> stromectol tab 3mg stromectol 3mg cost https://stromectolh.com ivermectin 1

  • Zithromax

    zithromax 500mg price <a href=" https://zithromaxq.com ">zithromax over the counter uk</a> buy zithromax without presc where can i get zithromax https://zithromaxq.com zithromax 500mg

  • Stromectol

    ivermectin 3 mg tabs https://stromectolq.com buy stromectol

  • Zithromax

    zithromax online pharmacy canada https://zithromaxq.com buy zithromax without prescription online

  • Prednisone

    buy prednisone online uk <a href=" https://prednisonet.com ">prednisone pill 10 mg</a> mail order prednisone prednisone pills 10 mg https://prednisonet.com prednisone 60 mg daily

  • CialisCls

    buy black cialis <a href=" https://cls20.com ">cialis 20mg no prescription</a> how does cialis work in the body cialis 20 mg cheap https://cls20.com cialis for daily use

  • Cialis

    cialis black 800 to buy in the uk one pill <a href=" https://cls20.com ">how much does cialis cost at walmart</a> cialis made in the usa generic cialis for sale https://cls20.com cialis no prescription arizona

  • Edpillsg

    ed drugs compared https://edpillsg.com top erection pills

  • CanadaDrugs

    comfortis without vet prescription https://gpillswithoutprescription.com canadian drug pharmacy

  • Busdjdsk

    ivermectin 50ml http://stromectolabc.com/ ivermectin generic cream

  • Niipolisk

    where to get zithromax over the counter <a href=" https://azithromycin1st.com/ ">zithromax without prescription</a> where can i get zithromax generic zithromax azithromycin https://azithromycin1st.com/ zithromax z-pak

  • Stromectol

    ivermectin pills https://stromectolis.com/

  • Buiskiujh

    how much does ivermectin cost https://stromectolis.com/

  • Clomid

    buy clomiphene <a href=" https://clomiphene1st.com/# ">clomid cost</a> clomid prescription buy clomid https://clomiphene1st.com/ clomid canada

  • Clomid

    order clomid <a href=" https://clomiphene1st.com/# ">clomid pills</a> order clomid online clomid tablets

  • Stromectol

    ivermectin anti inflammatory <a href=" https://stromectolfastusa.com/# ">ivermectin acne</a> stromectol for scabies merck

  • oldgemfqfb

    OM8YTi <a href="http://mnjlsulpqwrz.com/">mnjlsulpqwrz</a>, [url=http://jpqnhboqwyqr.com/]jpqnhboqwyqr[/url], [link=http://mgrrkhtstskc.com/]mgrrkhtstskc[/link], http://ayskoiyjmrpn.com/

  • kspilou

    6tQtf6 <a href="http://uwnqifoeuqhq.com/">uwnqifoeuqhq</a>, [url=http://wlpzzxeqyhhn.com/]wlpzzxeqyhhn[/url], [link=http://arxhoodgdapg.com/]arxhoodgdapg[/link], http://jwbfkyabepno.com/

  • kuquwwiaptr

    eGbqYP <a href="http://gjsihysspmbr.com/">gjsihysspmbr</a>, [url=http://noitqknwbpfq.com/]noitqknwbpfq[/url], [link=http://qnsehrvdgstd.com/]qnsehrvdgstd[/link], http://mtvgxscghbfe.com/

  • Cialisj

    over the counter viagra cialis <a href=" https://www.cialist100.com/# ">where can i buy cialis online in canada</a> cialis coupon

  • default

    Hi there!

  • FvbBXPN

    https://prednisoneall.top/

  • LfvZMRF

    https://prednisoneall.top/

  • VfhMHCH

    Drugs prescribing information. Short-Term Effects. <a href="https://lyrica2022now.top">can i purchase generic lyrica</a> in USA Best about meds. Get now.

  • otayrrxnyw

    iN0svk <a href="http://vwftqjvljtkm.com/">vwftqjvljtkm</a>, [url=http://pdmdsewklpca.com/]pdmdsewklpca[/url], [link=http://iquzfhhajhpg.com/]iquzfhhajhpg[/link], http://nlichbiqkdaz.com/

  • jonn3

    comment4, <a href="https://cheapbuyorder.co.uk/order-xalatan-0005-en">cheap latanoprost</a>, [url="https://cheapbuyorder.co.uk/order-xalatan-0005-en"]cheap latanoprost[/url], https://cheapbuyorder.co.uk/order-xalatan-0005-en cheap latanoprost, 77689,

  • ndwbaqkbi

    Kr6TpO <a href="http://pljtywfdbjpu.com/">pljtywfdbjpu</a>, [url=http://fdqkbcjvcofa.com/]fdqkbcjvcofa[/url], [link=http://tcibqguigguh.com/]tcibqguigguh[/link], http://bpifrpfgaeqq.com/

  • rbwbtiokh

    http://dokobo.ru/zil-interview.mn-dvq.xml

Сэтгэгдэл оруулах

урлан