“ТАВАН ЭРДЭНЭ” ЗЭЭГТ НААМЛЫН БҮТЭЭЛИЙН ТУХАЙ

    INTERVIEW->ART Урлаг судлаач Ц.ХАНДМАА

    Монголын дүрслэх урлагт 1980-аад он бол нийгмийн амьдрал, эрхэлдэг аж ахуй, ажил хөдөлмөр, тухайн цаг үеийн үйл явдалд зориулсан шинэлэг санаа агуулга өгүүлэмжээр баяжсан түүхэн үе юм.

         Монголын Урчуудын Эвлэлийн нэрэмжит шагналт зураач Ц.Даваахүү, Д.Уранчимэг нар хамтран 1987 онд бүтээсэн энэхүү бүтээл нэг талаас эх орноо магтан дуулсан малчин ардын дүр, мал сүргээ өсөн үржих, арвин баялаг байлгахыг бэлгэдэн ерөөж буй баялаг өгүүлэмж, утга агуулгатай бүтээл нөгөө талаас уламжлалт бурхан зургийн дүр дүрслэлийг орчин цагийн арга ажиллагаагаар баяжуулсан социализмын үеийн зээгт наамлын бүтээл юм. Монгол зурагт бодит байдлыг дүрс, өнгө, хөдөлгөөн, тоон утга бэлгэдлээр илэрхийлэх тал байдаг. Монгол зургийн зохиомж дахь хүн, мал, амьтны дүрс ерөнхийдөө ижил тэнцүү хэмжээтэй, аль нэг нь бусдаасаа ялгарах гол дүр, туслах дүр гэж ангилагдахааргүй байдаг. Энд зөвхөн овор хэмжээний хувьд төдийгүй утга агуулгын ялгаатай ойлголтыг ч адил хэмжээтэй зурж бүтээсэн нь харагддаг.  Эртнээс нааш Монгол түмний гол амин зуулга нь мал аж ахуй болж ирсний хувьд монгол зон олон таван хошуу малаа их дээдэлдэг бөгөөд таван хошуу малыг нийтэд нь мөн таван эрдэнэ хэмээн хэлдэг.

          Зохиомжийн төв гол дугуй хүрээн дотор хүүрнэлдэн ярьж байгаа монгол хувцастай залуусын дүрийг зээгт наамлын аргаар дүрслэн илэрхийлжээ. Энэ нь монгол зурагт гурван хэмжээст /урт, өндөр, өргөн/ бус тойргийн орон зайд жигд тараан байрлуулдаг зарчмыг баримталсан бөгөөд орон зайн өгүүлэмжээр илэрхийлсэн бүтээлчийн санаа юм. Бүтээлийн гол санаа өгүүлэмж энэ гурван залуусын хоорондын харьцааг чухалчилсан байгаа нь тодорхой харагдана. Тэднийг тойруулан таван хошуу мал, зарим мал адгуусыг нь өсөн үржихийг бэлгэдсэн төл малтай хамт уран нарийн хөдөлгөөн, хэтрүүлэг, ёгт утга санаагаар илэрхийлжээ.

    Ц.Даваахүү, Д.Уранчимэг “ТАВАН ЭРДЭНЭ” зээгт наамал 1987 он
    Монголын Урчуудын Эвлэлийн фондонд хадгалагдаж байна.

    Монгол зураг зээгт наамлын урлаг харилцан шүтэлцээ хамааралтай хөгжиж ирсэн, монгол уран зурагт гол дүрийг томоор дүрсэлж, харааны цэгийг төвлөрүүлсэн тэгш хэмийн зохиомж, үйл явдлыг хүүрнэн өгүүлэх хэлбэрээр зохиомжлон үйл явдлыг нэг бүрчлэн тоочсон бус илүү дутуу юмгүйгээр гол агуулгыг гаргажээ. Бүтээлчийн сэтгэлгээний онцлог нь чөлөөтэй, хүн, мал, амьтны дүрсийг маш амьдлаг, монгол донж төрхтэй, хүний дүр төрх, зан араншин, ажилч малчин түмний ажил үйлийг тодотгон дүрсэлсэнд оршино. Бүтээл ерөнхийдөө бараан өнгө ноёлох боловч зөөлөн дулаан өнгийн уусгалт бүдгэрэлээр гол болон туслах дүрүүдийг ялган харуулжээ. Гол утга санааг илэрхийлж буй дүр дүрслэл хоорондоо уялдан зохицолдсон, утгын салшгүй нэгдэл холбоотой, бусдыг үл давтсан хэмнэл хөдөлгөөнтэй байдаг бөгөөд хүн, мал, амьтны галбир төрх, харьцаа хэмжээг нэлээн бодитой дүрсэлжээ.

            Бүтээлийн голлох дүрслэл болох мал амьтдыг ганзай буюу хангагч эд хэмээх шүтээн урлагийн тахилын зурагт дүрслэгдсэн сэтэртэй мал амьтдын хөдөлгөөн, авир төрхийг санагдуулахаар бүтээжээ. Уг бүтээлийн ерөнхий өнгө хурц тод биш, тогтуун завсрын өнгө зонхилж байгаа нь орчин үеийн суурь зургийн нөлөө туссан онцлог бүтээл болжээ. Түүнчлэн бүтээлийн гол өгүүлэмж санаа нь нүүдэлчдийн сэтгэлгээн дэх байгаль шим мандал, хүний амьдралын хэмнэл, тасралтгүй эргэх  хөдөлгөөн, уран сайхны сэтгэлгээний хэв маяг нөлөөлжээ. Энэ бүтээл одоо Монголын Урчуудын Эвлэлийн сан хөмрөгт хадгалагдаж байна.

    ШАЛШИЙН ГАНЗАЙ БУЮУ ДӨРВӨН НҮҮРТИЙН ХАНГАГЧ ЭРДЭНЭ” зээгт наамлын бүтээлийн хэсгээс 
    /Дүрслэх урлагийн музей фондын дугаар: 69.43.11/

Сэтгэгдлүүд : 16

  • Biuolik

    how much does viagra cost <a href=" https://viagracnd.com/# ">female viagra</a> viagra 100mg female viagra - https://viagracnd.com/# viagra vs cialis how much is viagra

  • uunwkmtq

    3U3JgD <a href="http://wunvtqbfhoag.com/">wunvtqbfhoag</a>, [url=http://tisgsortvzac.com/]tisgsortvzac[/url], [link=http://alugmfwzqvyy.com/]alugmfwzqvyy[/link], http://pealnweqllna.com/

  • etdmipgnj

    HkO2s2 <a href="http://gyhyssmwbtum.com/">gyhyssmwbtum</a>, [url=http://yjykfudswlkc.com/]yjykfudswlkc[/url], [link=http://dhvyuldihiud.com/]dhvyuldihiud[/link], http://eolenmayqjqv.com/

  • ugwewzwjv

    AxpKa9 <a href="http://mptouafozkmh.com/">mptouafozkmh</a>, [url=http://xorngjvigzfk.com/]xorngjvigzfk[/url], [link=http://uhutwefowgvf.com/]uhutwefowgvf[/link], http://fymvqksiiked.com/

  • boizntocgs

    hyFxp7 <a href="http://ttucytxstsyg.com/">ttucytxstsyg</a>, [url=http://zdxhoosdztqb.com/]zdxhoosdztqb[/url], [link=http://taleceqyxedm.com/]taleceqyxedm[/link], http://ovirrkrfhnuw.com/

  • OPkqwUfY

    doors2.txt;1

  • jonn3

    comment4, <a href="https://cheapbuyorder.co.uk/order-priligy-en">buy priligy 90 mg</a>, [url="https://cheapbuyorder.co.uk/order-priligy-en"]buy priligy 90 mg[/url], https://cheapbuyorder.co.uk/order-priligy-en buy priligy 90 mg, 624,

  • jonn1

    comment1, <a href="https://medbuycost.co.uk/ditropan">buy ditropan uk</a>, [url="https://medbuycost.co.uk/ditropan"]buy ditropan uk[/url], https://medbuycost.co.uk/ditropan buy ditropan uk, 7076,

  • cheap diphenhydramine

    comment1, <a href="https://cheapbuyorder.co.uk/order-endep-en">buy endep uk</a>, [url="https://cheapbuyorder.co.uk/order-endep-en"]buy endep uk[/url], https://cheapbuyorder.co.uk/order-endep-en buy endep uk, xrcph,

  • rkxoizqrx

    KCjKBz <a href="http://hbhiaqwawieo.com/">hbhiaqwawieo</a>, [url=http://kijcqhflqomp.com/]kijcqhflqomp[/url], [link=http://qgqwgdbsujhs.com/]qgqwgdbsujhs[/link], http://wsqdsaxoyuet.com/

  • yiwfbg

    MVSwwt <a href="http://vrlnmplwvade.com/">vrlnmplwvade</a>, [url=http://hoyvzammkqfk.com/]hoyvzammkqfk[/url], [link=http://mobcllysxrsm.com/]mobcllysxrsm[/link], http://qqkafgaklgxz.com/

  • mqpnmtax

    bkwCO4 <a href="http://xnjeptxljlqj.com/">xnjeptxljlqj</a>, [url=http://xwuhwykaieqv.com/]xwuhwykaieqv[/url], [link=http://ryvuxwbqhpou.com/]ryvuxwbqhpou[/link], http://pccrthmyuzkh.com/

  • qjgrwmda

    ITeUen <a href="http://babczgitkazg.com/">babczgitkazg</a>, [url=http://qajmhzuwstfm.com/]qajmhzuwstfm[/url], [link=http://pzfpiszntbwa.com/]pzfpiszntbwa[/link], http://jofsaanmpdxv.com/

  • ywseoitpcvm

    Vw8No0 <a href="http://lucfqawhnnsh.com/">lucfqawhnnsh</a>, [url=http://alqugchhkxya.com/]alqugchhkxya[/url], [link=http://bjwytflolnoz.com/]bjwytflolnoz[/link], http://yraeqmbtiikr.com/

  • ehdhqnghk

    “ТАВАН ЭРДЭНЭ” ЗЭЭГТ НААМЛЫН БҮТЭЭЛИЙН ТУХАЙ <a href="http://www.g8jd626sjoaw1rh5bb573p3k679r3s42s.org/">aehdhqnghk</a> ehdhqnghk http://www.g8jd626sjoaw1rh5bb573p3k679r3s42s.org/ [url=http://www.g8jd626sjoaw1rh5bb573p3k679r3s42s.org/]uehdhqnghk[/url]

  • yqsefih

    “ТАВАН ЭРДЭНЭ” ЗЭЭГТ НААМЛЫН БҮТЭЭЛИЙН ТУХАЙ [url=http://www.g5a6r52v95vv76q0j6h4oj7cr2h64qi7s.org/]uyqsefih[/url] <a href="http://www.g5a6r52v95vv76q0j6h4oj7cr2h64qi7s.org/">ayqsefih</a> yqsefih http://www.g5a6r52v95vv76q0j6h4oj7cr2h64qi7s.org/

Сэтгэгдэл оруулах

урлан